Beeld: Davien Hulsman

Hij infiltreerde in het zwerversleven van Amsterdam voor Try Before You Die, dook in de wereld van autisten voor Het is hier autistisch en ging hij op bezoek bij stammen die totaal anders leven dan wij hier in het Westen gewend zijn voor de gloednieuwe serie Filemon Buiten Westen: Filemon Wesselink staat bekend om zijn spraakmakende tv-programma’s.

De roots van deze drukke verslaggever en presentator liggen in Zutphen, maar nu voelt Filemon zich thuis in de Rivierenbuurt, waar hij al jaren woont met zijn vriendin en drie kinderen. Tijd voor een kop koffie bij For Your Taste Only, Filemons favoriete delicatessenzaak in de Maasstraat.

Hoe was het om op te groeien in Zutphen?

“Ik had een heel gelukkige jeugd. Mijn vader had een beddenwinkel en daar woonden wij boven. Achter ons huis was een stadstuin waar we vrij konden rondlopen. Geweldig was dat! Ik kom uit een gezin van zeven kinderen, dus ik speelde veel samen met mijn jonge broertjes en zusjes. We waren altijd dingen aan het bouwen, het circus was favoriet. Onze konijnen waren dan leeuwen die door onze zelfgemaakte tunnels moesten kruipen.”

Dat klinkt als een gezellige bende!

“De konijnen liepen ook vaak de winkel in. Dan kwamen mensen naar een bed kijken en sprong er ineens een konijn onder vandaan. Op een gegeven moment was mijn vader dat zat. Toen zijn we verhuisd naar een boerderij buiten de stad. Ik vond dat altijd heel jammer, ik wilde graag in Zutphen boven de winkel blijven wonen. Uiteindelijk ben ik een stadsmens. Mensen uit Amsterdam zullen Zutphen een gat in de provincie vinden. Zutphen is klein, maar wel een stadje. Heel oud, een echt Hanzestadje met veel kleine speciaalzaken waar ik op zaterdag altijd een rondje maakte met mijn moeder.”

Wist je van jongs af aan al dat je iets met televisie wilde doen?

Beeld: Davien Hulsman

“Film interesseerde me van jongs af aan heel erg. Tijdens de middelbare school deed ik al klusjes op de filmset. Bij een VPRO serie over Johnny Jordaan was ik bijvoorbeeld crowd controller: de persoon die het publiek tegen moest houden. De meeste mensen op de set deden het als studentenbaantje en de serie zelf kon ze niets schelen, maar ik barstte van de energie en enthousiasme en wilde het liefst overal bij helpen. Na de middelbare school wilde ik dan ook graag naar de filmacademie, maar daar ben ik helaas niet toegelaten. Toen ben ik naar de kunstacademie in Enschede gegaan.”

Hoe was dat?

“Schitterend! De mooiste tijd van mijn leven. We hadden een hele grote school met allemaal vrije geesten en werkplaatsen waar je kon doen en laten wat je wilde. Het eerste jaar kreeg je les en de jaren daarna mocht je je eigen gang gaan. Het laatste jaar ben ik er wat naast gaan doen, omdat ik dacht: kan ik met dat kunstenaarschap wel geld verdienen? Media leek me nog steeds interessant en naar mijn idee zat daar ook veel geld, dus heb ik me opgegeven voor een talentenprogramma van BNN. Ik werd aangenomen en ben nooit meer weggegaan.”

Ben je toen ook naar Amsterdam verhuisd?

“Ik heb eerst nog even in Arnhem gewoond, maar daarna ben ik vrij snel naar Amsterdam verhuisd. Als je in de media werkt, is het wel handig om hier te wonen. Alles is namelijk gericht op Amsterdam en Hilversum. Wat ook wel jammer is, want daarbuiten gebeuren natuurlijk ook veel leuke dingen. In het begin van mijn carrière was ik ook dag en nacht met mijn werk bezig, dus dan is het fijn om dichtbij te wonen.”

Ben je meteen in de Rivierenbuurt gaan wonen?

Beeld: Davien Hulsman

“Nee, ik heb eerst nog een tijdje in Noord en daarna in een anti-kraak pand in Bos & Lommer gewoond. Uiteindelijk moesten we daar weer uit en toen ben ik naar de Rivierenbuurt verhuisd.”

Voel je je thuis in de Rivierenbuurt?

“Ik zag er een beetje tegenop om in Amsterdam te gaan wonen. Vanaf mijn 14^e heb ik op een boerderij met twee hectare grond gewoond. Als je naar de buren ging, dan ging je op de fiets. In Amsterdam is het zo druk, iedere vierkante centimeter wordt benut. Dat was echt een omschakeling. Ik reed destijds een keer door de Rivierenbuurt en dacht: ja, hier wil ik wonen. Dat gevoel had ik meteen. De buurt is ruim opgezet en ziet er statig uit. Er wonen veel families, er zijn veel binnenpleinen en je hebt hier leuke winkels. Het is een prettige, maar niet super bijzondere buurt. Ik zou toeristen niet perse aanraden om naar de Rivierenbuurt te gaan, want hier valt niet veel te beleven. Misschien is het daarom juist een hele fijne plek om te wonen.”

Hoe bevalt het om met drie jonge kinderen in Amsterdam te wonen?
“Voor kinderen is het heel erg leuk om in Amsterdam op te groeien. Op elke hoek van de straat is een skatebaan of een speeltuin. Ik heb zelfs nog gevraagd aan mensen die hier geboren zijn hoe zij het vonden om hier op te groeien. Iedereen was ontzettend positief. Dan kunnen ouders wel zeggen: ik ga voor de kinderen buiten de stad wonen, maar die vragen zich volgens mij nooit echt af wat de kinderen daar zelf van vinden.”

Waar kom je graag in de buurt?

Beeld: Davien Hulsman

“Hier, bij For Your Taste Only, haal ik vaak lekkere kaas. Bij Mangi Amore in de Maasstraat heb je de lekkerste pizza’s ter wereld. Ik heb voor de Giro bijna heel Italië doorgereisd, maar nergens heb ik zulke lekkere pizza’s gegeten als daar. Ik kom ook graag bij Patisserie Tout. Ik ben niet zo’n zoetekauw, maar als ik iets haal, haal ik het daar. Verder was supermarkt DEEN favoriet. Helaas is dat nu COOOP geworden, daar kan ik nog iedere dag boos om worden. DEEN was een echte buurtsupermarkt. Nancy achter de kassa kende iedereen bij naam en alle vrouwen liepen weg met Mustafa van de groente-afdeling. De nieuwe supermarkt heeft veel minder binding met de buurt en dat voel en zie je meteen. Klein leed dit hoor, maar dit soort kleine dingetjes maken natuurlijk wel een buurt…”

Op dit moment is jouw nieuwe programma Filemon Buiten Westen iedere donderdagavond op tv. Kun je hier wat meer over vertellen?

“Een groter contrast met de Rivierenbuurt kun je je niet voorstellen. Hier is natuurlijk alles luxe, iedereen is ambitieus en heeft een belangrijke baan. In de stammen die ik bezocht heb, is het juist het tegenovergestelde. Daar heb je niks aan ambities, mensen hebben ze dan ook niet. De mannen gaan ’s ochtends jagen en daarna doen ze niets meer. De vrouwen hebben hun eigen taken. Voor die gemeenschappen zijn de vrouwen net zo belangrijk als de mannen. Als de vrouwen wegvallen zijn de mannen niks, maar als de mannen wegvallen zijn de vrouwen ook niks. Iedere dag is hetzelfde. Het leven is daar circulair en hier is alles progressief.”

Wat is het heftigste wat je gezien hebt?

“In Tanzania vroeg ik me af waarom zoveel kindjes sneetjes onder hun ogen hadden. Toen vertelde ze me dat ze deze sneetjes expres snijden om de kindjes te laten stoppen met huilen. Het zout van de tranen dat in de sneetjes komt, doet zoveel pijn dat ze hier automatisch mee stoppen. Heftig he?”

Wat heb je van het programma geleerd?

“Dat in gemeenschap leven echt heel belangrijk is. Mensen hebben elkaar nodig om niet eenzaam te worden en zich goed te voelen. En dat we moeten beseffen dat wij ook miljoenen jaren geleefd hebben zonder die concurrentiestrijd die we nu kennen. De manier waarop wij hier in het Westen leven is maar een heel klein stukje geschiedenis van de mens.”

Filemon Buiten Westen is nog t/m 18 oktober iedere donderdagavond  te zien op NPO 3.

Tekst: Odette van der Veeken

Fotografie: Davien Hulsman